Over de San
De San vormen het oudste inheemse volk van Zuidelijk Afrika. Ze leefden vroeger vooral van jagen en verzamelen. De man-vrouw verhouding is altijd gelijkwaardig geweest, helaas door de invloed van de geldeconomie is dit snel aan het veranderen.
Zij leefden oorspronkelijk als rondtrekkende groepen van ongeveer 50 personen in de uitgestrekte Kalahari woestijn. Nu is het meeste land in bezit van veeboeren en de staat Botswana/Namibia. Het wild is dus staats eigendom geworden en de koeien en geiten vertrappen de grond en vreten die kaal. Noten, knollen en bessen worden een schaars goed. De meeste San leiden dan ook een marginaal bestaan als arbeidskrachten bij rijke veeboeren of als groep, bijeengedreven in kunstmatige dorpen (settlements). Geheel afhankelijk van overheidshulp.
Ook leven ze van de verkoop van traditionele kunstnijverheidsartikelen aan toeristen.
De naam San
De naam San is niet de eerste en originele naam, voorheen noemden deze jagers verzamelaars zichzelf Echte of Eerste mensen.
Het woord San is afgeleid van de benaming Sonqua, gebruikt door de Khoikhoi (Hottentotten), wat betekent: mensen verschillend van ons, mensen zonder vee.
Antropologen hebben dit woord Sonqua verbasterd tot San en in 1960 ingevoerd.
In Botswana worden de San (Bushmen) ook wel Basarwa genoemd wat betekent: mensen zonder vee. (en daardoor van geen enkele waarde of status)
Ook noemt de Botswaanse regering hen RAD’s (Remote Area Dwellers) mensen uit afgelegen gebieden. Voor de Bushmen de bevestiging van hun gevoel: verloren en vergeten mensen te zijn.
De naam “Bushmen” werd vooral gebruikt door Nederlandse en Engelse kolonisten. “Boesmans”, wat voor hen zoiets betekende als: “uitschot” wilde mensen zonder vee.
In de eerste regionale bijeenkomst van Bushmen uit Namibia en Botswana kozen de aanwezigen voor de term: “Bushmen” en die hun relatie met de natuur het sterkst weergeeft. Dit omdat het een lang bestaand en internationaal bekende naam is. Toch wordt de naam San door hun vertegenwoordigers als het minst denigrerend beschouwd.
Rotstekeningen
In heel Zuidelijk Afrika zijn rotstekeningen en –graveringen in steen te vinden, die waarschijn lijk door de voorouders van de San gemaakt zijn. Sommige rotstekeningen zijn meer dan 20.000 jaar oud.
Deze eerste menselijke kunstuitingen bevinden zich in Botswana in het gebied van de Tsodillo Hills (Unesco Heritage), in Namibia bij de Brandberg en in Zuid Afrika bij de Drakensbergen.